નેશનલ: દેશમાં હાલમાં જ ત્રણ નવા કૃષિ કાનૂનને લાગુ કરવામાં આવ્યા છે. ત્યારે આ બાબતે પંજાબ-હરિયાણાનાં ખેડૂત સતત આંદોલન કરી રહ્યા છે. કેન્દ્ર સરકાર ઉપર દબાણ લાવવા ખેડૂત સંગઠનોએ ગુરુવારે દિલ્હી કૂચની જાહેરાત કરી હતી. તે જ સમયે ખેડૂત સંગઠનો વીજ બિલ 2020 પણ પાછો ખેંચવાની માંગ કરી રહ્યા છે.
અંબાલામાં બુધવારે ખેડુતોએ ભારે પોલીસ બંદોબસ્તને ઠેંગો બતાવી દિલ્હી તરફ પ્રયાણ કર્યું હતું. પોલીસે આ સમયગાળા દરમિયાન વોટર કેનનનો પણ ઉપયોગ કર્યો હતો. પરંતુ ખેડૂતોને રોકી શક્યા નહીં. ખેડુતોએ દિલ્હી તરફ પ્રયાણ કર્યું. ખેડૂતોના ‘દિલ્હી ચલો’ આંદોલનને ધ્યાનમાં રાખીને હરિયાણા પોલીસે પંજાબ નજીકની તમામ સરહદો પર નિગરાની વધારી દીધી છે. બાઉન્ડ્રી સીલ કરવાની પણ તૈયારીઓ કરવામાં આવી છે. તો દિલ્હીની આસપાસ આવેલી અનેક સરહદો પર સુરક્ષા કડક બનાવવામાં આવી છે.
શું છે માંગણીઓ?
ત્રણેય કાયદા રદ કરવાની માંગ
આંદોલનકારી ખેડૂત સંગઠનો કેન્દ્ર સરકાર પાસે ત્રણ કૃષિ કાયદાને રદ કરવાની માંગ કરી રહ્યા છે. પરંતુ સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર ભાજપ પાર્ટી હાઈકમાન્ડે તેના પંજાબ ખેમાનાં નેતાઓને સ્પષ્ટ કર્યું છે કે, સરકાર કોઈ પણ સંજોગોમાં કૃષિ કાયદો રદ કરશે નહીં. આંદોલન કરી રહેલા ખેડૂતો ત્રણ નવા ખેડૂત કાયદાને રદ કરવા ઉપરાંત, વીજ બિલ 2020 પણ પાછું ખેંચી લે તેવી માંગ છે.
ખેડુતો ખેડૂત પેદાશો વેપાર અને વાણિજ્ય (પ્રમોશન અને સરળીકરણ) અધિનિયમ 2020 ખેડૂત (સશક્તિકરણ અને સુરક્ષા), કૃષિ સેવાઓ અધિનિયમ 2020, અને આવશ્યક ચીજવસ્તુઓ (સુધારો) અધિનિયમ 2020, અને આ ત્રણ કાયદાને પાછો ખેંચી લે તે માંગ સાથે વિરોધ કરી રહ્યાં છે. ખેડૂત સંગઠનોની ફરિયાદ છે કે નવા કાયદાની સાથે કૃષિ ક્ષેત્ર પણ મૂડીવાદીઓ અથવા કોર્પોરેટ કંપનીનાં હાથમાં જશે જેથી ખેડુતોને મુશ્કેલી વેઠવી પડશે.
ખેડુતો અને ખેડૂત સંગઠનોને ડર છે કે કોર્પોરેટ્સ કૃષિ ક્ષેત્રમાંથી લાભ મેળવવા પ્રયાસ કરશે. ખેડુતો કાયદાનો વિરોધ કરી રહ્યા છે કારણ કે બજારના ભાવ સામાન્ય રીતે લઘુત્તમ ટેકા (એમએસપી)નાં ભાવની ઉપર અથવા તેના કરતા વધારે ન હોય. સરકાર દ્વારા દર વર્ષે 23 પાક માટેની એમએસપી જાહેર કરવામાં આવે છે.
ખેડૂતોને ચિંતા છે કે મોટા કોર્પોરેટ અને મોટા ખેડુતો સંગ્રહખોરીનો આશરો લેશે જે નાના ખેડૂતોને નુકસાન કરશે. કૃષિ પેદાશ બજાર સમિતિ (એપીએમસી) ની માલિકીની અનાજ બજારો (મંડીઓ) બીલમાં શામેલ કરવામાં આવી નથી. કે જે પરંપરાગત બજારોને વૈકલ્પિક વિકલ્પો તરીકે નબળી પાડે છે.
વીજળીનાં બિલનો પણ વિરોધ
દેશનાં અનેક વીજ કર્મચારીઓની જેમ ખેડૂત સંગઠનો પણ કૃષિ કાયદા ઉપરાંત વીજ બિલ 2020 અંગે વિરોધ કરી રહ્યા છે. કેન્દ્ર સરકારનાં વીજળી અધિનિયમ 2003ને બદલતા વીજળી (સુધારેલા) બિલ 2020 નો વિરોધ કરવામાં આવી રહ્યો છે. વિરોધ કરનારાઓનો આક્ષેપ છે કે આ બિલ દ્વારા વીજળી વિતરણ પ્રણાલીનું ખાનગીકરણ કરવામાં આવી રહ્યું છે. કેન્દ્ર સરકાર પાવર ડિસ્ટ્રિબ્યુશન સિસ્ટમ ખાનગી હાથમાં સોંપવાની ઉતાવળમાં છે.
કોરોના સંકટ અને લોકડાઉન વચ્ચે, ઊર્જા મંત્રાલયે 17 એપ્રિલનાં રોજ વીજ સુધારણા બિલ-2020નો એક ડ્રાફ્ટ જારી કર્યો હતો. વિરોધ કરનારાઓનું કહેવું છે કે જો આ ખરડો પસાર થઈ જાય તો વીજળી વિતરણ પ્રણાલીનાં ખાનગીકરણનો રસ્તો સાફ થઈ જશે. ગ્રાહકોને મળતી સબસિડી અને ક્રોસ સબસિડી પણ સમાપ્ત થઈ જશે. એટલું જ નહીં, વીજળીના ભાવમાં પણ વધારો થશે. સસ્તી વીજળી ગરીબ ગ્રાહકો અને ખેડૂતોની પહોંચની બહાર બની જશે.